Prawo administracyjne

Bezpłatny dowóz dzieci do szkoły

Każda gmina ma obowiązek zapewnić mieszkającym daleko dzieciom bezpłatny dojazd z domu do szkoły, w której obwodzie dzieci mieszkają. Obowiązek taki może być realizowany albo poprzez zorganizowanie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu, albo poprzez zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.

W przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych konieczność zapewnienia dojazdu występuje wówczas, jeżeli droga z domu do szkoły przekracza 3 km; dla uczniów V i VI klasy dystans ten musi przekraczać 4 km.

Gmina ma dodatkowe obowiązki w stosunku do uczniów niepełnosprawnych: dzieciom oraz młodzieży objętej kształceniem specjalnym musi zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, zaś uczniom z niepełnosprawnością ruchową albo upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - dodatkowo dojazd do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej (nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia). Dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, jak również dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi gmina ma obowiązek zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (nie dłużej niż do 25. roku życia).

Jeżeli wskazanym powyżej niepełnosprawnym uczniom dowóz i opiekę zapewniają sami rodzice czy opiekunowie, gmina jest zobowiązana do zwrotu kosztów przejazdu takiego ucznia oraz jego opiekuna odpowiednio do szkoły lub ośrodka. Zasady zwrotu kosztów powinny zostać określone w umowie zawartej pomiędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi dziecka.

Kwestia dowozu dzieci niepełnosprawnych stała się przedmiotem sporu, który swój finał znalazł przed Sądem Najwyższym. Kontrowersje budziła sytuacja, w której rodzice dziecka z upośledzeniem w stopniu głębokim zdecydowali o dowożeniu go do ośrodka innego niż ten, do którego gmina zapewniała bezpłatny transport. Zdaniem Sądu Najwyższego również w takim wypadku rodzice mają prawo domagać się zwrotu ponoszonych przez siebie kosztów transportu. Gmina ma bowiem zapewnić dziecku upośledzonemu w stopniu głębokim, spełniającemu obowiązek szkolny przez udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do odpowiedniego, wybranego przez rodziców ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego. Jeżeli dowożenie i opiekę organizują rodzice, obowiązek gminy obejmuje zwrot kosztów przejazdu ucznia oraz opiekuna do wybranego ośrodka. Obowiązków tych nie uchyla zapewnienie przez gminę transportu i opieki do innego ośrodka tego samego rodzaju (uchwała SN z dnia 17 lutego 2011 r., III CZP 133/10).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)