Prawo cywilne

Zgłoszenie dziecka do urzędu

W całym zamieszaniu, jakie towarzyszy przyjściu dziecka na świat, rodzice nie mogą zapomnieć o ciążącym na nich obowiązku zgłoszenia potomka do urzędu stanu cywilnego. Mają na to tylko 14 dni od dnia urodzenia.
Obowiązek zgłoszenia dziecka spada w pierwszej kolejności na ojca dziecka lub inną osobę obecną przy porodzie. Matka jest zobowiązana o tyle, o ile jej stan zdrowia pozwala na dokonanie zgłoszenia. Innymi osobami zobowiązanymi do dopełnienia tych formalności są położna lub lekarz; jeżeli dziecko urodziło się w zakładzie opieki zdrowotnej, to on ma obowiązek dokonać zgłoszenia.
Podstawę do sporządzenia aktu urodzenia stanowi wystawione przez lekarza, położną, lub zakład opieki zdrowotnej pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka.
Zgłaszając dziecko do urzędu, rodzice muszą dokonać między sobą ustaleń co do imienia i nazwiska dziecka. Decydując o imieniu, muszą pamiętać, że dla swojej pociechy mogą wybrać najwyżej dwa imiona, przy czym nie mogą być one ośmieszające, nieprzyzwoite, w formie zdrobniałej bądź niepozwalającej odróżnić płci dziecka. W takim przypadku kierownik urzędu stanu cywilnego zmuszony będzie odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia dla dziecka.
Jeżeli w ciągu 6 miesięcy od sporządzenia aktu urodzenia rodzice zmienią zdanie co do wybranego przez siebie imienia (imion), mają prawo złożyć kierownikowi urzędu pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) wpisanego do aktu.
W przypadku dziecka pochodzącego z małżeństwa przyjmuje ono, co do zasady, nazwisko wspólne rodziców. Jeżeli rodzice noszą różne nazwiska, muszą wskazać w zgodnych oświadczeniach, które nazwisko przyjmie dziecko. Mogą również zadecydować, że dziecko będzie nosiło nazwisko utworzone przez połączenie ich nazwisk. Co do zasady małżonkowie dokonują wyboru już przy zawieraniu związku małżeńskiego, składając oświadczenia dotyczące nazwisk, które sami będą nosić. Jeżeli jednak oświadczenie co do nazwiska dziecka nie zostało złożone, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Istnieje również możliwość, aby w takim przypadku małżonkowie zgłaszając dziecko do urzędu, złożyli przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia o nazwisku, jakie będzie nosić ich dziecko. W takim samym trybie dopuszcza się dokonanie zmiany wskazanego wcześniej nazwiska.
Zgodność przekazywanych urzędowi danych ze stanem faktycznym jest istotna, gdyż akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych. Ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym.

Podstawa prawna:
1.    Ustawa z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego – tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.
2.    Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy – Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.