Prawo finansowe

Opodatkowanie przychodów z majątku wspólnego

Przychody (dochody) małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągane z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, czy innej umowy o podobnym charakterze, ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy powinny być, co do zasady, rozliczane z urzędem skarbowym przez każdego z nich.
Przepisy pozwalają jednak małżonkom na odmienne uregulowanie tej kwestii. Mogą oni – najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód, o którym mowa na wstępie – złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego ze wskazanego źródła przez jednego z nich. Oznacza to, że małżonkowie mogą zdecydować, czy dochody (przychody), o których mowa, będą rozliczane w odpowiedniej proporcji przez każdego z nich z osobna, czy też w całości przez jednego z nich. Istotne jest przy tym, aby:
•    przedmiot najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy czy innej umowy o podobnym charakterze objęty był wspólnością majątkową małżeńską;
•    małżonkowie złożyli w odpowiednim czasie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgodne oświadczenie o opodatkowaniu całego dochodu (przychodu) przez jednego z nich.
Przepisy nie przewidują dla oświadczenia żadnej szczególnej formy; złożone w odpowiednim terminie, jest co do zasady ważne przez cały rok podatkowy. Oznacza to, że w każdym kolejnym roku podatkowym, w którym małżonkowie zdecydują o opodatkowaniu omawianych przychodów (dochodów) przez jednego z nich, będą zmuszeni złożyć w odpowiednim terminie nowe oświadczenie. W przypadku rozwodu czy też orzeczenia przez sąd separacji, które spowodują taki podział majątku wspólnego małżonków, że przedmiot umowy przypadnie temu z małżonków, na którym nie ciąży obowiązek podatkowy, oświadczenie traci ważność.
Co istotne, umowa dotycząca ustalenia udziałów w zysku z najmu wspólnej nieruchomości, która nie została w terminie (najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy przychód) przedłożona organowi podatkowemu, nie wywołuje skutku oświadczenia polegającego na tym, że dochód z najmu wspólnej własności będzie opodatkowany przez jednego z małżonków (por. wyrok WSA w Bydgoszczy, I SA/Sd 584/07).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.