Jakie trzeba spełniać warunki, aby nabyć prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy?

Warunki nabywania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz zasady ustalania jej wysokości określają przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2004r. nr 39, poz. 353 ze zmianami). Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie ubezpieczonej, która spełnia łącznie następujące warunki:
- została uznana za niezdolną do pracy,
- ma wymagany - stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność, okres składkowy i nieskładkowy,
- niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia (składkowych lub nieskładkowych) określonych w art. 57 ust. 1 pkt. 3 powołanej wyżej ustawy emerytalnej, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Do okresów składkowych zaliczamy: okres zatrudnienia, okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, niektórych zasiłków z pomocy społecznej.

Do okresów nieskładkowych zaliczamy: okres pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego, okres nauki w szkole wyższej, okres urlopu wychowawczego w określonej ustawą wysokości, okresy sprawowania opieki nad osobą całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji - członkiem rodziny.

Wymóg powstania niezdolności do pracy w określonym ustawą emerytalną okresie nie obowiązuje w stosunku do osoby, która spełnia łącznie następujące warunki:
- została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,
- posiada wymagane okresy składkowe i nieskładkowe oraz
- legitymuje się co najmniej 20 letnim (w przypadku kobiet) i 25 letnim (w przypadku mężczyzn) okresem składkowym i nieskładkowym.
 

Warunek do uzyskania renty - posiadania wymaganego ustawą okresu składkowego i nieskładkowego - uważa się za spełniony, gdy wyniósł on łącznie co najmniej:
1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy, zaistniałego po dniu 31 grudnia 2002 r. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje również w przypadku, gdy nie udowodnił wymaganego prawem okresu składkowego i nieskładkowego.

Z kolei osoby, które ukończyły 30 rok życia, muszą spełnić dodatkowe warunki dotyczące stażu, tzn. 5 - letni okres składkowy i nieskładkowy musi przypadać w ciągu ostatniego 10 – lecia, poprzedzającego dzień zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub przed dniem powstania tej niezdolności.