Kolejne umowy o pracę na czas określony w świetle ustawy antykryzysowej

W zeszłym roku weszła w życie ustawa antykryzysowa. Podobno zawiera ona regulacje, które pozwalają pracodawcy na zawieranie z pracownikiem wielu umów na czas określony. Czy to oznacza, że nie obowiązuje już przepis mówiący o przekształcaniu trzeciej umowy terminowej w umowę bezterminową?

Istotnie, przepisy ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (dalej: ustawa antykryzysowa) zawiesiły na pewien czas obowiązywanie art. 251 kodeksu pracy. Wprowadziły jednak inne ograniczenia.

Na początku należy wyjaśnić, że co do zasady przepisy ustawy antykryzysowej nie znajdują zastosowania do wszystkich przedsiębiorców. Zawężając krąg podmiotów uprawnionych, ustawa wskazała jednak, które z jej zapisów znajdują zastosowanie do wszystkich przedsiębiorców. Dotyczy to również przepisów zmieniających ogólne zasady zawierania umów na czas określony.

Ustawa antykryzysowa wprowadza zasadę, zgodnie z którą okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, jak również łączny okres zatrudnienia na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy nie może przekraczać 24 miesięcy. Należy przy tym pamiętać, że przez kolejną umowę na czas określony należy rozumieć kontrakt zawarty w okresie do 3 miesięcy od momentu rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy zawartej na czas określony.

Ustawa przewiduje, że wskazane powyżej reguły znajdują zastosowanie do umów zawartych na czas określony trwających w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 22 sierpnia 2009 r. W stosunku do tych umów wyłączone zostało stosowanie przepisów nakazujących traktowanie trzeciej z kolei umowy na czas określony, zawartej we wskazanych przez kodeks pracy odstępach czasu, jako równoznacznej w skutkach prawnych z umową na czas nieokreślony (art. 251 § 1 k.p.).

Ograniczenia w zatrudnieniu pracowników na podstawie umów terminowych obowiązują nie dłużej niż do 31 grudnia 2011 r. Nie znajdują one zastosowania do kontraktów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. najpóźniej do dnia 21 sierpnia 2009 r., których termin rozwiązania przypada po 31 grudnia 2011 r. W przypadku takich umów moment ich rozwiązania przypada na dzień w nich wskazany.
Przepisy ustawy przewidują jednocześnie, że do umów terminowych trwających w dniu 1 stycznia 2012 r. przepisy art. 251 k.p. będą miały zastosowanie.

Reasumując, należy wskazać, że powyższe rozwiązania skutkują ograniczeniami czasowymi w zakresie zawierania kolejnych umów o pracę na czas określony trwających do dnia 31 grudnia 2011 r. Do tej daty zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas określony, łącznie z poprzednimi umowami terminowymi, nie może przekroczyć 24 miesięcy. Zawieszenie obowiązywania art. 251 k.p. w stosunku do umów terminowych zawieranych na wskazanych powyżej warunkach powoduje, że pracodawca może zawierać z pracownikami więcej niż trzy umowy na czas określony, pamiętając jednak, że łączny czas ich obowiązywania nie może przekroczyć 24 miesięcy.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 1 sierpnia 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców – Dz. U. Nr 125, poz. 1035.
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.